Balenciaga: czy zapowiedź apokalipsy?

Storytelling. To słowo zdominowało od kilku sezonów tygodnie mody, zwłaszcza te najszacowniejsze. Teraz nie kupujemy już ubrania, kupujemy zawartą w tym ubraniu ideę, opowieść, baśn… W sumie – racja, wszak nic tak nie wiąże się z naszymi emocjami, lękami i nadziejami jak nasze ubranie.

A nic nie opowiada mocniej niż odpowiednio zaaranżowane miejsce. Mistrzem tego rodzaju zabiegów był Karl Lagerfeld, który potrafił wyczarować w paryskim Grand Palais – ulicę, nabrzeże Sekwany, ścianę z górskim wodospadem, plażę ale i kosmodrom czy gigantyczną serwerownię. Tym razem gość zaproszony na marcowy pokaz kolekcji ready to wear na tegoroczną jesień i zimę domu Balenciaga wchodził do zaciemnionego amfiteatru w filmowym studiu na przedmieściu Paryża i… uświadamiał sobie, że dwa pierwsze rzędy widowni są pod wodą, podobnie jak wybieg (scena), po której idą rozchlapując wodę modele i modelki. Nad wybiegiem rozciąga się cyfrowe upiorne, apokaliptyczne płaskie niebo, wydające się spadać na głowy uczestniczącym w pokazie.

- To najczarniejszy pokaz, jaki kiedykolwiek zrobiłem” – powiedział Demna Gvasalia. I odnosi się to zarówno do scenerii wziętej jakby żywcem ze słynnej gry DOOM, jak i do upiornych postaci rozchlapujących wodę na wybiegu i do dominującej kolorystyki kolekcji.

Sezon jesień-zima 2020/21 to odrodzenie czerni – i związane z tym kolorem nowe cięcia, gra na minimalizm – ale i klasycyzm. Przynajmniej tego zdania jest Sarah Mower z Vogue, ale zwraca uwagę także na społeczny kontekst takiego wyboru kolorystyki przez projektantów – wzajemnego wpływu polityki, ubraniowego kodu i obowiązujących modowych fetyszów.

A źródeł tej kolekcji należy dopatrywać w… narodowości Gvasalii. Jest on z pochodzenia Gruzinem i urodził się w rodzinie należącej do ortodoksyjnego Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego (i Apostolskiego).

- Chodziłem do kościoła, aby spowiadać się w każdą sobotę. Pamiętam, że patrzyłem na tych wszystkich młodych kapłanów i mnichów, noszących te długie szaty i myślałem - jakie piękne. Widzisz ich w całej Europie z ich brodami, związanymi z tyłu włosami i plecakami (…) to mój fetysz.

Pewnie stąd ten pochód kapłanów i kapłanek w długich czarnych szatach, z ich – jak się wyraził Gvasalia - czystością religijną, minimalizmem, surowością.

- Cristóbal Balenciaga, założyciel domu - pierwsze sukienki zrobił z czarnego aksamitu, aby markiza de Casa Torres miała w czym iść do kościoła - mówi Gvasalia.

Projektant wyznaje, że chciałby zmienić, jak się wraził, parametry męskiej odzieży, aby mógł bez budzenia sensacji założyć – maksi jak ksiądz. - Nie mogę, nawet w 2020 roku! Cóż – byłby to tylko powrót do Średniowiecza, powiedzmy do XIII wieku, gdy mężczyźni nosili długie suknie – maksi (pod suknią były jednak gacie i nogawki, dobrze ubrani mężczyźni nie drażnili oczu otoczenia owłosionymi łydkami). Męski ubiór zaczął się skracać i być bardziej „przy ciele” sto lat później.

Wróćmy jednak na wybieg. Ludzie idący po nim wyglądali – groźnie: czerwone lub czarne soczewki kontaktowe plus protezy zniekształcające twarze.

- Religijne zasady ubioru dotyczą ukrywania ciała, wstydu - ciało i seks to tabu. Gdy się temu przyjrzeć, niektórzy z tych ludzi są najgorszymi zboczeńcami- powiedział Gvasalia.

Myśl o przymusie, regułach i sektach – skłoniła projektanta do przełamania kolekcji neoprenowymi kombinezonami – ale z czarnymi skórzanymi balenciagowymi „Pantaboot” (spodnie i buty w jednym) z zapinanymi na kłódkę pasami (cnoty?!) i całą serią skórzanych kostiumów motocyklowych.

Gvasalia spędził dużo czasu na badaniu archiwum Cristóbala Balenciagi. Jak donosiły modowe media - przygotowywał się do swojej pierwszej kolekcji haute couture zapowiedzianej na lipiec (miejmy nadzieję, że w obliczu pandemii - pokaz dojdzie do skutku). Może niektóre z naszych galowych dziewcząt (jak je nazwał) – looków w drapowanych sukienkach z rękawiczkami połączonymi z rękawami i i wbudowanymi leginsami – to jej zapowiedź? - zastanawiała się Mower.

- Mimo tego, co dzieje się w modzie i w świecie, nadal kocham modę. Przypuszczam, że tak będzie do śmierci. Uwielbiam robić ubrania – mówi Gvasalia.

Na przekór apokaliptycznej scenerii pokazu, korespondującej i z kryzysem klimatycznym, i z migracyjnym. I z obawami o nadchodzący koniec świata jaki znamy. Dodajmy – obawami coraz to większymi.

Na podstawie: balenciaga.com, vogue.com, wwd.com